Nằm trong Chương trình sinh hoạt định kỳ, Chi bộ 1 (Đảng bộ LĐLĐ tỉnh) đã dành phần nhiều thời gian cho nội dung sinh hoạt chuyên đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Theo Kế hoạch, Chi bộ phân công đảng viên chuẩn bị nội dung, gửi trước cho đảng viên toàn Chi bộ nghiên cứu cùng với các tài liệu thông qua tại buổi sinh hoạt. “Những thành tựu văn hóa của dân tộc dười sự lãnh đạo của Đảng và một số vấn đề đặt ra hiện nay” là nội dung sinh hoạt tháng 5/2025.
Thành tựu văn hóa của dân tộc dười sự lãnh đạo của Đảng
Văn hoá Việt Nam là thành quả hàng nghìn năm lao động sáng tạo, đấu tranh kiên cường dựng nước và giữ nước của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, là kết quả giao lưu và tiếp thu tinh hoa của nhiều nền văn minh thế giới để không ngừng hoàn thiện mình. Văn hoá Việt Nam đã hun đúc nên tâm hồn, khí phách, bản lĩnh Việt Nam, làm rạng rỡ lịch sử vẻ vang của dân tộc.
Đề cương Văn hóa Việt Nam (năm 1943) - văn kiện chính thức đầu tiên của Đảng về công tác văn hoá, văn nghệ, đã thống nhất về nhận thức, tư tưởng, khơi dậy khát vọng độc lập dân tộc, tạo bước ngoặt lớn trong nhận thức và hoạt động văn hóa cách mạng. Có thể thấy, văn học nghệ thuật giúp con người vượt qua đói nghèo, bệnh tật và thử thách khắc nghiệt trong cuộc sống và chiến đấu. Minh chứng sinh động chính là "Nhật ký trong tù" với 133 bài thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện tinh thần kiên cường, lạc quan, tình yêu tự do và niềm tin vào tương lai chiến thắng, hay khẩu hiệu “văn hóa hóa kháng chiến, kháng chiến hóa văn hóa” chính là động lực tinh thần lớn, góp phần quan trọng vào thắng lợi Điện Biên Phủ năm 1954 “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, nhiều văn nghệ sĩ xung phong ra tiền tuyến, vừa chiến đấu vừa sáng tác, tạo nên những tác phẩm nghệ thuật có giá trị, góp phần tiếp thêm sức mạnh cho toàn dân tộc chiến thắng kẻ thù xâm lược, ghi dấu ấn thời đại và khơi dậy tinh thần yêu nước. Có thể kể đến trường ca "Bài ca chim Chơ rao" của Thu Bồn, tiểu thuyết "Hòn đất" của Anh Đức…
Sau gần 40 năm đổi mới, bước vào thời kỳ đổi mới, hội nhập, Văn hóa Việt Nam hội nhập mạnh mẽ với thế giới, nhiều giá trị được UNESCO công nhận như: di sản vật thể: Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà, Quần thể di tích Cố đô Huế, Thành nhà Hồ, Thánh địa Mỹ Sơn…., di sản phi vật thể: Ca trù, Dân caQuan họ, Không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên, Nhã nhạc cung đình Huế, Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh,…
Quan điểm coi văn hóa là nền tảng tinh thần, đồng thời là mục tiêu và động lực của sự phát triển đã được khẳng định trong các văn kiện quan trọng của Đảng. Điều đó đã xoay chuyển nhận thức, tạo ra sự hồi sinh của nhiều giá trị truyền thống bị mai một, thậm chí từng bị lãng quên.
Văn hóa thời kỳ đổi mới đã dần thẩm thấu vào mọi hoạt động của xã hội, từng bước xây dựng được văn hoá thị trường, văn hóa công sở, văn hóa ứng xử, văn hóa hội nhập, văn hóa nghệ thuật... vừa gần hơn với thế giới, vừa mang đặc sắc Việt Nam. Một số hoạt động văn hóa cụ thể, Việt Nam đã tạo ra được ấn tượng tích cực trên trường quốc tế, như Hội nghị cấp cao APEC Đà Nẵng 2017, Hội nghị thượng đỉnh Mỹ Triều 2019, lực lượng quân đội tham gia gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc...
Năm 2020, lần đầu tiên Việt Nam có tên trong số 52 nước có Chỉ số phát triển con người cao. Khoảng 50 triệu người được xóa đói giảm nghèo, giúp Việt Nam cán đích mục tiêu Thiên niên kỷ sớm hơn 10 năm so với cam kết với Liên Hợp Quốc. Gần 30 di sản được vinh danh là di sản thế giới.
GDP tăng trưởng mạnh, đời sống vật chất và tinh thần nhân dân ngày càng được nâng cao, góp phần nâng chỉ số phát triển con người (HDI). Từ một quốc gia nghèo đói, chậm phát triển, thu nhập và đời sống văn hóa của nhiều tầng lớp dân được cải thiện cả về trình độ và chất lượng. Việt Nam đã trở thành nước có GDP bình quân đầu người ở mức trung bình (tương đương 4.110 USD) với quy mô nền kinh tế khoảng 409 tỷ USD (thống kê năm 2022), đứng thứ 37 trên thế giới (theo IMF), tăng gấp 10 lần so với năm 2000…
Thành tựu về “xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” của Đảng ta là kết tinh của cả một quá trình lâu dài, kiên trì và bền bỉ mà Đảng ta đã cùng với Nhân dân dày công xây dựng và vun đắp trên nền tảng tinh thần là nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Một số vấn đề đặt ra hiện nay trong xây dựng nền văn hóa mới
Nhìn lại những thành tựu trên lĩnh vực xây dựng và phát triển văn hóa Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng trong quá trình gần 40 năm đổi mới, chúng ta có quyền tự hào đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay, trong đó, có sự đóng góp to lớn của nền văn hóa vào sự nghiệp cứu quốc và kiến quốc.
Với tầm nhìn từ nay cho đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm ngày thành lập nước, với mục tiêu được Đảng ta đề ra trong Đại hội XIII là xây dựng nước Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa, việc xây dựng nền văn hóa mới ở nước ta đang đứng trước những cơ hội: Toàn cầu hóa, hội nhập sẽ giúp tiếp thu nhanh tinh hoa văn hóa thế giới, quảng bá văn hóa Việt Nam rộng rãi. Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta đã và đang tạo ra sự tích cực xã hội và tích cực văn hóa cho người dân, là cơ hội thúc đẩy tinh thần tự quản, năng lực làm chủ của nhân dân trong việc tổ chức các hoạt động và sáng tạo văn hóa.
Bên cạnh những cơ hội, Việt Nam cũng có nhiều thách thức mới: Toàn cầu hóa khiến cho các nền văn hóa đang ngày càng hội nhập và phụ thuộc lẫn nhau, gia tăng nguy cơ làm mất bản sắc văn hóa dân tộc. Nguồn lực đầu tư cho văn hóa còn thiếu, chưa tương xứng với yêu cầu phát triển bền vững. Kinh tế số và Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư đòi hỏi lĩnh vực văn hóa phải ứng dụng công nghệ truyền thông đa phương tiện, kỹ thuật số để tạo ra sản phẩm độc đáo, đa dạng, đáp ứng thị trường tự do và nhu cầu công chúng. Sự bùng nổ thông tin và giao thoa văn hóa mang theo cả yếu tố tích cực lẫn tiêu cực, trong khi trình độ cán bộ và phương tiện quản lý còn hạn chế, gây lúng túng, bị động trong tổ chức thực hiện. Việc xử lý hài hòa nhiều mối quan hệ khác nhau của văn hóa trong bối cảnh sự tác động của mặt trái kinh tế thị trường tới mọi mặt của đời sống xã hội (văn hóa và chính trị; văn hóa và kinh tế; truyền thống và hiện đại...). Văn hóa chưa được các cấp, các ngành quan tâm đúng mức, còn xem nhẹ so với kinh tế, chính trị. Vai trò văn hóa trong xây dựng con người chưa được xác định đúng tầm, thiên về giải trí. Thiếu các tác phẩm văn hóa, văn học, nghệ thuật phản ánh tầm vóc sự nghiệp đổi mới. Tệ nạn xã hội, tham nhũng, tiêu cực gây ô nhiễm môi trường văn hóa. Khoảng cách lớn về hưởng thụ văn hóa giữa các vùng, miền; đặc biệt khó khăn ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Di sản văn hóa có nguy cơ xuống cấp, mai một. Công tác quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới chưa mạnh mẽ; việc giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc còn hạn chế.
Đứng trước những thời cơ và thách thức mới, yêu cầu của sự nghiệp cách mạng nước ta là phải tiếp tục xây dựng, giữ gìn và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thực sự là “nền tảng tinh thần”, “động lực phát triển”, “soi đường cho quốc dân đi”; phát huy giá trị văn hóa và sức mạnh con người Việt Nam, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, thịnh vượng, tạo ra sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc để tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, thực hiện thành công mục tiêu đưa nước ta trở thành quốc gia phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào giữa thể kỷ XXI.
Trách nhiệm của cán bộ, đảng viên
Thảo luận sôi nổi tại buổi sinh hoạt, nhiều ý kiến về trách nhiệm của cán bộ, đảng viên trong xây dựng và phát triển văn hóa, trong đó: Gương mẫu, không tổ chức tiệc tùng linh đình, lãng phí trong cưới hỏi, ma chay. Chấp hành nghiêm túc luật giao thông, không uống rượu bia khi lái xe. Không sử dụng mạng xã hội để chia sẻ thông tin sai lệch, không lan truyền tin giả, tin độc hại. Từ đó góp phần: Tạo hình ảnh đẹp về người cán bộ “nói đi đôi với làm”; hình thành lối sống văn minh, kỷ cương, tôn trọng pháp luật. Gương mẫu trong thực hiện tốt “nếp sống văn minh công sở”, đúng giờ, lịch sự, tôn trọng đồng nghiệp, không hách dịch với dân, tích cực tham gia xây dựng “cơ quan văn hóa”, nói lời hay, làm việc hiệu quả, không tham ô, không vụ lợi, góp phần xây dựng môi trường làm việc nhân văn, dân chủ, kỷ luật, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ học tập theo. Gìn giữ bản sắc văn hóa trong gia đình và cộng đồng, tổ chức các ngày lễ Tết truyền thống như Tết Nguyên đán, giỗ tổ Hùng Vương, Trung thu… theo nếp sống văn hóa, không mê tín, không xa hoa. Hướng dẫn con cháu biết kính trên nhường dưới, biết ơn ông bà tổ tiên, góp phần giữ gìn giá trị gia đình – nền tảng của xã hội, truyền thụ văn hóa truyền thống cho thế hệ sau. Tham gia tích cực hoạt động văn hóa địa phương, tuyên truyền, giáo dục ý thức văn hóa, nêu gương đấu tranh với cái xấu, cái phản văn hóa…